७४ जनाको रगत र परिवर्तनको सन्देश : जब पुरानो राजनीति जनताको धैर्यसँग हार्छ

देशका कर्णाधार भनिने ७४ जना युवाको रगतले यो माटो भिजेको छ। ती केवल व्यक्ति थिएनन्, उनीहरू देशको भविष्य, आशा र परिवर्तनको बीउ थिए । तर तत्कालिन सरकार, प्रधानमन्त्री, गृहमन्त्री, सिडिओ र त्यस समयमा सत्तामा रहेका दलका नेताहरू — विशेषगरी नेपाली कांग्रेस | त्यो रगतमाथि पनि रमाउन सके । मानौँ जनताको पीडा तिनका लागि राजनीतिक अवसर बन्यो ।

दुःखद कुरा के हो भने, त्यस घटनामा संवेदना होइन, आत्ममुग्धता देखियो । केही कार्यकर्ताले त त्यसैलाई रमाइलो ठान्दै पार्टीप्रति “झोले निष्ठा” प्रदर्शन गर्दै छन् । मानौँ ७४ जनाको बलिदान कुनै खेल थियो। यस्तो घटनाले जनतामा विश्वास मर्नु स्वाभाविक थियो । जब सत्तामा रहेका दलहरू न्याय दिन असफल हुन्छन्, जब आवाज उठाउनेहरूलाई दमन गरिन्छ, जब भ्रष्टाचारले न्यायालयदेखि प्रहरीसम्मलाई बन्धक बनाउँछ । तब जनताको मनमा विस्फोट हुन्छ । अहिलेको जेन-जि आन्दोलन त्यसै विस्फोटको रूप हो। यो आन्दोलन केवल एउटा दलको पक्षमा होइन, अन्यायविरुद्धको विद्रोह हो । जनताले "खुचिङ" भन्ने स्थितिमा पुग्नुको कारण चरम भ्रष्टाचार,  कानुनको दुरुपयोग, गरीब र निरबलमाथि अत्याचार, र सत्ता–शक्तिमा पलाएको घमण्ड नै हो । 

अहिलेका धेरै नेता “लोकतन्त्र, गणतन्त्र, प्रजातन्त्र” को बारेमा बोल्छन्, तर व्यवहारमा अधिनायकवादी प्रवृत्ति देखाउँछन् । जनताको आवाज नसुन्ने, आलोचनालाई दुश्मनी ठान्ने, अनि कुर्सी र शक्तिलाई नै देश ठान्ने । यही कारणले जनता सडकमा उत्रिएका हुन् ।

इटा भट्टामा मान्छे पोल्ने पक्षधर,  भ्रष्टाचार र चन्दा असुली गरेर सौखिन जीवन बिताउने, अनि आफूलाई “जनताको सेवक” भन्ने नेताहरू नै आजको असमानताको मूख्य कारण हुन् । यस्ता नेताले लोकतन्त्रको मूल्य र आचरण दुबै बेचेका छन्। रबी लामिछाने र उनको दल — राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)  त्यसै असमानता र घमण्डविरुद्धको प्रतिकारका रूपमा उभिएको छ । 

उनीहरूले भ्रष्टाचारविरुद्ध बोले, प्रशासनलाई प्रश्न गरे, र पुराना दलका ढाँचा तोड्ने हिम्मत देखाए। यही कारणले नयाँ पुस्ताले उनीहरूमा आशा देख्न थालेका छन् । ३५ वर्षसम्म पुराना दलहरूले जनतालाई “फकाई–फकाई” प्रयोग गरे। भोट माग्दा भावनामा खेले, तर सत्तामा पुग्नेबित्तिकै जनतालाई बिर्सिए । पार्टीभित्र भाई–भतिजावाद, सत्ताको भागबन्डा, र व्यक्तिगत स्वार्थले राष्ट्रलाई कमजोर बनायो। हामी सोक्झा जनताले सोचेम — आफ्नै दाजु, भाइ, भतिजाले नेतृत्व गरेको  पार्टी हो, बिबेकी होला, देशको सोच्ने होला । तर ती सबै “झोले” बने। सत्ताको नशामा जनताको भरोसा बेचे। अब जनता भुल्दैनन् ।

अबको यात्रा विवेक र परिवर्तनको यात्रा हो । भ्रष्टाचार बिरूद्दको यात्रा हो । रवी लामिछाने र रास्वपा प्रति विश्वास त्यसैले होइन कि उनीहरू कुनै “सिद्ध नेता” हुन्, तर उनीहरूले कम्तीमा बोल्ने हिम्मत गरेका छन्, सत्य प्रश्न उठाएका छन् । यो विश्वास केवल एक व्यक्तिमा होइन, नयाँ सोचमा हो। भ्रष्टाचारका २५ फाइल र रवी लामिछानेको प्रतिशोध राजनीति : जब सत्यले सत्तालाई हल्लाउँछ” नेपालको राजनीति अहिले एक निर्णायक मोडमा छ — जहाँ सत्य बोल्नेहरूको प्रतिशोध लिने प्रवृत्ति खुल्दै गएको छ। रवी लामिछानेले गृहमन्त्री बनेर देशका ठूला–ठूला भ्रष्टाचारका २५ वटा फाइल खोल्ने प्रतिबद्धता जनाएपछि देशको शक्ति सन्तुलन नै हल्लिएको थियो । 

उनले अनुसन्धानमा अघि सारेका केही प्रमुख फाइलहरू — ओम्नि काण्ड, भिजिट भिसा काण्ड, भुटानी सरणार्थी घोटाला, पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल काण्ड, भैरहवा विमानस्थल अनियमितता, गिरिबन्धु चिया बगान हिनामिना, टिकापुर जग्गा मुद्दा, यति समूह काण्ड, टेवा–कन्सल्टेन्सी र ठेक्का अनियमितता काण्ड लगायतका केसहरू थिए । यी सबैमा देशका ठूला ठूला नामहरू, ठूला दलका निकट व्यापारी र प्रशासनिक व्यक्तिहरू संलग्न थिए । गृहमन्त्रीका रूपमा रवीले भ्रष्टाचारविरुद्धको अनुसन्धानलाई राजनीतिक भन्दा राष्ट्रिय मुद्दा बनाएर अघि बढाए । संसदमै उनले स्पष्ट शब्दमा भनेका थिए — “अब कसैलाई माफी दिँदैनौं, जो जसै तहमा छन्, प्रमाण अनुसार कारबाही हुन्छ ।” तर त्यसको २४ घण्टा नबित्दै सत्ता समीकरण उल्टियो ।

एमाले र कांग्रेस मिलेर सरकार फेरियो। जसले देशभरै एउटा सन्देश दियो — भ्रष्टाचारविरुद्ध बोल्ने सजाय जेल हो। रवी लामिछानेमाथिको कारबाही केवल कानुनी थिएन, त्यो राजनीतिक प्रतिशोध थियो। पुराना दलहरूका लागि उनी खतरा बनेका थिए — किनभने उनले जनतालाई पहिलो पटक सत्ता र भ्रष्टाचारको सिण्डिकेट देखाए। त्यो सिण्डिकेट यतिसम्म शक्तिशाली छ कि जसले हरेक संस्थामा जरो गाडेको छ — राजनीति, प्रशासन, न्यायालय र मिडिया सबैमा ।

रवीले यही सिण्डिकेटको पर्दा खोल्दा सत्ताधारीहरू असहज भए। त्यसैले उनलाई रोक्नैपर्ने भयो — जुन लोकतान्त्रिक अभ्यास होइन, अहंकारको रक्षा मात्र हो। रबीले संसदमै भविष्यवाणी गरे  — “यदि कांग्रेस र एमालेको  सरकार पनि असफल भए के हुन्छ कहिलै सोचनु भएको छ भनी प्रश्न गर्दा सबै ले मजाक मा उडाए तर असफल यसरी भयो भाग्नै पर्ने गरि भयो । भ्रष्टाचार बिरूद्दको जेनजि आन्दोलन उनिहरूकोलागि भुत बन्यो । धार्मिक, समान न्यायिक र ईमानदार शासनमा विश्वास गर्ने नयाँ पुस्ता अब नेतृत्व लिन तयार छ ।

रबीको नेतृत्वले जुन किसिमको वैकल्पिक राजनीति जन्माएको छ, त्यो केवल नेतृत्वको विषय होइन — त्यो एक “सांस्कृतिक परिवर्तन” हो । पुराना दलहरू सत्ता चलाउँथे, नयाँ दलले प्रणाली बदल्ने कुरा गर्छ ।

पुराना नेताले पद बाँड्थे, नयाँ नेताले जवाफदेहिता खोज्छन् । यही कारणले जनता परिवर्तनको बाटोमा लागेका छन् । हामीले अब बुझ्नुपर्छ — राजनीतिक दलको निष्ठा भन्दा ठूलो हो देशप्रेम।
दल परिवर्तन गर्न सकिन्छ, तर देश होइन ।

देशका लागि बोल्न सक्नुपर्छ, सत्यका लागि अडिन सक्नुपर्छ। ७४ जनाको रगतले यही सन्देश दिएको हो — 'अन्यायको अन्त्य नै लोकतन्त्रको पुनर्जन्म हो ।' अबको समय नारा होइन, न्याय र पारदर्शिताको अभ्यास गर्ने समय हो ।

जनताको विश्वास जित्ने एक मात्र बाटो सत्य, इमान र जवाफदेहिता हो। हामीले धर्म, न्याय र पारदर्शितामा आधारित सरकार बनाउन सकेनौं भने, त्यो गणतन्त्र होइन, केवल 'घोषणा' मात्र हुनेछ । अब परिवर्तनको पुस्ता अघि बढ्दैछ — जसले देशलाई इमानदार नेतृत्व दिन्छ, जसले कानून सबैका लागि बराबर बनाउँछ ।

र म  एउटा नागरिकका रूपमा  त्यो पुस्ताको पक्षमा छु । मेरो रहर, मेरो सपना यही हो कि म आफ्नो सन्तानलाई एउटा न्यायिक, धार्मिक र इमानदारि दाईत्वबोध गर्दै अभिभावकीय भुमिका खेल्ने नागरिकको सुरक्षा दिने राज्य बनाएर यसैलाई आउने पुस्ताको सम्पत्ति सरह छोडेर जाऊँ । त्यसैले म रवी लामिछाने र राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको यात्रामा विश्वास गर्छु । किनकि परिवर्तनको बाटो त्यहीँबाट सुरु भएको छ । जहाँ सत्य बोल्न डराउँदैनन् । जहाँ जनताको आवाजलाई प्राथमिकता दिन्छन् । त्यो आवाज सुनिन्छ र उ सँग राजनीति पुनः जनताको सेवामा फर्काउने साहस छ ।